Do palarni Ihsan Kurukahvecioğlu trafiłem niechcący peregrynując stambulską dzielnicę Eminönü i okolice Bazaru Egipskiego.
Do wejścia zachęciła mnie elegancka witryna i data powstania firmy. Wnętrze było jeszcze atrakcyjniejsze bo przepełnione kawą I rozmaitym osprzętem.
Porwałem li jedynie jedną stu gramową paczuszkę , której napoczęcie jest zwieńczeniem miesiąca wpisów o kawie po turecku.
Kofeinowy proszek z odrobiną cukru trafił do dżezwy marki Soy* , w której został podniesiony na raz**.
A następnie do filiżanusi w akompaniamencie doskonałego rachatłukum o smaku nomen omen kawy po turecku.
Cóż by można rzec – czysta pyszność i radość i odrobina orientu nad Wisłą.
* mam i chwalę się .
** tradycje niby mówią , że na dwa albo na trzy się powinno ale nadekstrakcja może wywołać nadmierną goryczkę, która by przykryła inne smaki. A tego byście Drodzy Czytelnicy nie chcieli.
Przywiózł mi się ze Stambułu z Bazaru Egipskiego ręcznie kuty i srebrzony w środku tygielek firmy Soy Türkiye*. Trzy razy podchodziłem do stoiska , oglądałem, zachwycałem się i próbowałem targować choć miałem świadomość, że cena proponowana była ponad dwukrotnie niższa niż w Polsce. Symbolicznie zostało mi urwane 50 tureckich lir , tak dla podtrzymania handlowej tradycji**. I majstersztyk sztuki tworzenia ibrików zawitał nad Wisłę.
Kolekcja dżezw rozrosła się po przebuszowaniu piwnicy u rodziców o jednoosobową jakże wiosenną perełkę
oraz o cezve jakiego kupić by się nie udało choćby człek przemierzył Turcję wzdłuż i wszerz .
Z tygielka , któremu ewidentnie patronuje Hern można napoić diablo smaczną kawą Przyjaciół a i jeszcze zostaną dwa , trzy łyczki dla własnej osoby.
Rozrastająca się kolekcja stwarza dylemat z cyklu – „Gdzie to wszystko trzymać???” . Ale jak mawiał Mały Rycerz – „Nic to” .
* tytuł Mistrza Świata Cezve/Ibrik używając raqwe te marki zdobył min. Turgay Yildizli
** koszmarna inflacja w Turcji sprawiła , że czasy kiedy można było kupić towary za „pół” ceny odeszły nad Bosforem do lamusa
Kawa przybyła do Konstantynopola prawdopodobnie około 1554 przywieziona przez dwóch syryjskich kupców z Damaszku i Aleppo , którzy otworzyli pierwszą nad Bosforem kawiarnię.
XVI wieczna turecka kawiarnia. Miniatura z internetów.
W 2013 turecka metodą parzenia, która rozpowszechniła się min. na Bałkanach , Bliskim Wschodzie, Kaukazie i Wschodniej Europie * została wpisana na Listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
Aby przygotować kawę po turecku potrzebujemy:
A : tygielek (cezve, ibrik, raqwa, jezva, briki)
B. kawę
najlepiej świeżo paloną
i zmieloną na miał vel mąkę:
C: wodę (byle nie słoną)
D: źródło ciepła np. widniejący na pierwszym zdjęciu gorący piasek.
E: ewentualnie odrobinę czegoś słodkiego ** :
Umiejętnie połączywszy te składniki otrzymamy filiżankę aromatycznego naparu.
Jest jeszcze jeden niezbędny element by ten sposób picia kawy mógł być uznany za tradycyjny – czas. Nie wolno się spieszyć. Kahve jest po to by dobrze spędzić czas na rozmowie, grze w trik traka, obserwowaniu świata. Kahve zatrzymuje czas.
* w Polsce to raczej ciekawostka
**oprócz cukru oczywiście
PS szkół parzenia jest kilka. Możecie sobie Drodzy Czytelnicy popatrzyć w internetach.
PS 2 poniżej kilka kawowych widoczków ze stambulskich ulic
Zbliżała się 23cia i coraz powolniejszymi kroki zmierzałem do hoteliku gdy wzrok mój padł na szyld Cafe Society.
Po jakiż napitek można było sięgnąć o tak zacnej porze jeśli nie po espressko.
Drobne problemy językowe nie pozwoliły mi uzyskać informacji z jakich to ziarenek kawa ale czy to w końcu takie ważne? Było i słodkie i gorzkie i lekko owocowe. W sam raz na pierwszą stambulską noc.
Dzień drugi miasta nad Bosforem przyniósł kolejne radości. Po wielości kafelków :
przyszedł czas na zniewalające tureckie słodkości i prawilną , pyszniusią kawę w cukierni Osmanlizandeler działającej od 1876…
Zaokrętowawszy się na wodną komunikację by pobujać się po Bosforze ku zachwytowi okazało się, że na pokładzie serwowana jest herbata. Plusminus po 1,20 Złego.
Łajba pruła toń zatoki a herbata smakowała jak nie wiem co.
Wysiadłszy w tak zwane ciemno dreptaniem wzdłuż brzegu , gdzieś pomiędzy mostami
w okolicach twierdzy Podrzynanych Gardeł objawiła się jedna z kawiarni spod szyldu Espresso Lab (w Rumeli Hisarı) .
Był na wynos aromatyczny brzoskwiniowo-malinowy przelewik a na miejscu intensywne , owocowo-słodkie , świetnie ułożone espressko z blendu Honduras (albo Gwatemala) , Etiopia i coś jeszcze.
Srebrny tenteges na zdjęciu to popielniczka jak by ktoś pytał.
W dniu trzecim zrezygnowałem z kafelków na rzecz kolorowego proszku.
Po zetknięciu się z feerią barw potrzebowałem ukoić oczy zasmożonym Bosforem. Kawa po turecku przytrafiła się w Mado – cukierni o XIX wiecznym rodowodzie.
Było mocno klasycznie. Lekko żużelkowo, intensywnie i muliście.
Turcja to kraj cudownie, wspaniale, intensywnie herbaciany. Na każdym niemal rogu można przygarnąć szklaneczkę çaju w co najmniej atrakcyjnej cenie (1,2 -3złe). Nie mając dość widoku wody kilka kolejek tego najwspanialszego z płynów w siebie ze smakiem wlałem.
Trochę na deser a trochę by się wzmocnić przed wieczornym szturmem na wieżę Galata w kafejonie wyspecjalizowanym w etiopskich ziarenkach
zaaplikowałem espressko.
Materiał na dobrego szota został nieco zaprzepaszony złym ustawieniem ekspresu. Ale i tak kawusia pomogła wdrapać się na najslynniejszą ze stambulskich wież , pomogła też winda wwożąca prawie na sam szczyt, skąd roztoczył się „zabójczy widok” –
– choć akurat trzy inne Bondy tutaj kręcone były.
Raptem półtoragodzinny spacerek pod czujnym okiem Stormtroopera
zaniósł mnie dnia kolejnego do Norm Cafe w dzielnicy Cihangir.
Przyjemnie się i sympatycznie rozmawiało . No i było espressko na Brazylii Pedra Azul w obróbce semi natural.
Słodkie , orzeszkowe, trochę owocowe. Dobrze trafić w taki kafejon.
Kilkaset metrów w dół wzgórza , potem na lewo obok pana sprzedającego małże i za dziesiąt metrów w prawo utrafiła się kolejna kofeinowa miejscówka – Kronotop. Ponoć byli w pierwszym szeregu kawowej „rewolucji” w Stambule.
Była pychota eklerka , mocno dobry szybki przelew – coś jakby z posmakiem tamaryndowca
i zjawiskowa klasyczna kawa po turecku. Nie próbuje opisać smaku ale ogień!
Próby krótkiej rozmowy z baristami spełzły na niczym bo albo był to ewentualny problem z ich angielskim albo po prostu system : przyszedłeś , zamówiłeś , pij i nie zawracaj głowy. Dość przyznam antypatycznie przy wysokiej klasie oferowanych rzeczy.
Godziny mijały na tym i owym , między innymi na spacerku wzdłuż brzegu Morza Marmara
aż nadszedł późny a z nim kolejna pierwszofalowa kawa w restauracji The Must A.D. 1923 .
Pięknie zaserwowana :
, czarna , gęsta , gorąca i słodka jak stambulska noc. Klasyka okraszona rachatłukum. Można było zasłużenie iść spać.
Kiedy świt przegnał już mroki nocy
naszła mnie ochota na wycieczkę na azjatycką stronę Miasta. Po późnośniadaniowej zupie na owczych głów przyszedł czas na kolejną kawę po miejscowemu.
Jako małe co nieco lukumi w czekoladzie (pycha) i zielony lentilek-m&m’s. Kierując kroki w górę najbliższego wzgórza wyrastającego powyżej śpiącego kota
nastąpiłem na Soulmate Café :
Żar lał się z nieba więc naszła mnie niebagatelna chętnka na dripa na lodzie. Zamiast zamówić coldbrew z karty wybrałem iced filter coffee ,
które okazało się kubkiem lodu wzbogaconym kawą americano. Było niełatwo.
Gorąc wygrał ze zwiedzaniem. Wygrało z nim również pragnienie. W zaciszu cudownego lokalu z super sympatyczną obsługą -Taş Bahçe zaordynowałem gorąca herbatę(mój Pradziadek jakże słusznie twierdził , że nic na upał i pragnienienie nie ma lepszego) i nieodzowną porcję sütlaçu.
Powrót do Europy drogą morską do Europy
ucelebrowałem kolejnymi kawami i herbatami ale kończę ten dzień co byście nie posnęli Drodzy Czytelnicy.
Poranek był nierówną walką w obronie śniadania z żóltonogą mewą złodziejką
i żebraczym kociskiem
Dobrze, że stambulska fauna nie miała melodii na herbatę bo i tę byśm stracił i wlepianie ślepiów w Marmaryjskie Morze nie było tak przyjemne.
Błąkając się po dzielnicy Sultanahmet trafiłem do najuoroczniejszej kawiarenki jaką sobie można wyobrazić
Słodko , uroczo , pysznie. Czas się zatrzymał przy filiżaneczce aromatycznego naparu w Maya’s Corner Cafe.
Ku wieczorowi trafiło się jeszcze smakowite, pite z gwinta coldbrew
w :
I tak z grubsza to by było na tyle. Udało mi się ledwie musnąć Miasta kawy , co nieco popróbować, nasłuchać muzeinów , napatrzyć na minarety czy to byłych kościołów :
czy minarety oryginalnie meczetowe :
Udało się nasycić źrenice toniąw różnych odcieniach
i nie rozdeptać żadnego z tryliardów plączących się pod nogami kocisk
oraz psisk.
Udało się też odnaleźć opisywany przez Orhana Pamuka stambulski smutek-hüzün. Ale to nie temat na bloga. No i udało się nie paść od nadmiaru kofeiny.
Napar bardziej wytrawny od puszonga. Trawiastość, kiwi , konwalie. Coś na smak doskonałego Rieslinga. Fantazja.
A kolor herbaty? Poezja! Oceńcie sami Drodzy Czytelnicy.
* właściwie to takiego dynksu z tłoczkiem, który upraszcza parzenie herbaty metodą gon fu cha.
** a nawet obydwa
*** niczego innego nie oczekiwałem
To była znakomita napitkowo niedziela ukoronowana odkryciem dzięki Dwójkowej audycji „Dawno niedawno” oszałamiającej sopranistki Giulii Semanzato w nagraniu z Kameralistami z Bazylei.
PS herbaty zakupione za własne . Wpis nie sponsorowany.
Niedziela to doskonały dzień na kawę z tygielka. Zwłaszcza że niedawno przybyła do mnie wprost ze starodawnego Egiptu paczuszka kofeiny z kardamonem. Nie patyczkując się więc zbytnio* zagotowałem na trzy magiczny pył** z odrobiną cukru.
Al Yemeni Coffee A.D. 1940 była tak pyszna jak oczekiwałem. Intensywna, gęsta, aromatyczna. Pycha.
Po wypiciu wysłałem*** zdjęcie pustej filiżanki do najsłynniejszej w okolicy wróżki.
Odwiedziło się było sławny FAT White Coffee Bar. Był szybki przelew z Coffee&Sons – czekoladka z cytruskami.
Kawa ze szprychówką
A potem Signor Piotrek zaproponował nowinkę. Puszkowaną kawę nitro.
Za napitkiem kryje się palarnia Czarna Fala. W składzie prócz azotu i kawy kryje się sok jabłkowy , karob i chinina. Może nie pieni się jak stoucik ale smak petarda. Kawowość , słodycz owoców , goryczka kory. Znakomita równowaga smaków i potężne uderzenie kofeiny. Czysta dobroć!
Coffee „flavored” with nitrogen. They will appear in the offers of premises along with the blooming of forget-me-nots. It disappears in late fall. It is a bit like well-poured Guinness. I started the nitro cold brew season with Nicaragua* in Kawałek Café. I have no idea where I will finish.
Takie słowa usłyszałem przechodząc koło sanktuarium w Krasnobrodzie. Postanowiłem nim się apokaliptyczne proroctwo wypełni wypić jeszcze jedno lub dwa espresska.
Na pierwszy ogień poszedł szocik z ziarenek z podświdnickiego U Kawiarza wypity w Lodziarni Pistacja Kurantowskich. Dobry , solidny Włoch . Zwłaszcza pod fantastyczne lody.
Mając jeszcze minutkę* zajrzałem do restauracjo-kawiarni Dominikańska.
Zawartość filiżanki objawiła się dość zaskakującą. Albowiem espresso nie miało cremy tylko wianuszek dookoła ścianek. A po drugie miało może 15 ml. Takie ristretto a nawet jego skrócona wersja. Bardzo bardzo intensywne i nawet intrygujące.
Panodespresso 